Τα τελευταία χρόνια η επιστημονική κοινότητα κρούει συνεχώς τον κώδωνα του κινδύνου για την παιδική παχυσαρκία και τη κακή διατροφή των παιδιών. Σίγουρα η οικονομική κρίση έχει συμβάλλει αρκετά στην επιδείνωση αυτού του φαινομένου, μιας και οι γονείς δυσκολεύονται να αγοράσουν τα ακριβά «υγιεινά» τρόφιμα. Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Δυστυχώς σε αρκετές περιπτώσεις, η κατάσταση οφείλεται περισσότερο στην αδιαφορία των γονέων για την σωστή διατροφή των παιδιών τους.
Οι γονείς, όσο και αν αρκετοί δεν το συνειδητοποιούν, αποτελούν το κλειδί για την δημιουργία περιβάλλοντος, όπου τα παιδιά θα μπορέσουν να υιοθετήσουν υγιεινές διατροφικές συνήθειες και σωστό τρόπο ζωής. Έχουν πάρα πολλούς τρόπους να επηρεάσουν τις διατροφικές συνήθειες των παιδιών τους, την φυσική δραστηριότητα, το σωματικό βάρος και γενικά την υγεία τους. Μερικοί από αυτούς τους τρόπους είναι: 1) η απόκτηση γνώσεων πάνω στην διατροφή, 2) η επιρροή στην επιλογή του φαγητού, την δομή του γεύματος και τις οικογενειακές διατροφικές συνήθειες, 3) η δημιουργία μοντέλου σωστής διατροφής, 4) το επίπεδο φυσικής δραστηριότητας που έχουν οι ίδιοι, και 5) η αποτροπή δημιουργίας συνηθειών όπως η μακρόχρονη τηλεθέαση μπροστά στην τηλεόραση. Έχουν την δυνατότητα να επέμβουν σε συγκεκριμένους τομείς της ζωής του παιδιού τους, οι οποίοι αργότερα θα διαμορφώσουν συνήθειες που τα παιδιά θα διατηρήσουν σε όλη τους την ζωή.
Ακριβώς επειδή ο ρόλος των γονέων στην προώθηση σωστών και υγιεινών συνηθειών είναι ιδιαίτερα σοβαρός, θα έπρεπε όλοι οι γονείς να ενημερώνονται για το πώς μπορούν να αντιμετωπίσουν ή και να προλάβουν το ζήτημα της παιδικής παχυσαρκίας. Όταν τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας υιοθετούν και υποστηρίζουν συμπεριφορές αντίθετες από αυτούς τους στόχους, είναι πολύ δύσκολο ακόμη και για έναν διαιτολόγο να βοηθήσει σε προβλήματα παιδικής παχυσαρκίας και κακών διατροφικών συνήθειών. Οι γονείς αποτελούν τα μοντέλα των παιδιών, και οι συνήθειες που υιοθετούν, μεταφέρονται και στα παιδιά τους. Οι γονείς λοιπόν αποτελούν το βασικό μέσο για την τροποποίηση αρνητικών συνηθειών των παιδιών τους.
Στο παρόν άρθρο εστιάζουμε ειδικότερα στην προσχολική και σχολική ηλικία, ενώ για τις υπόλοιπες θα επανέλθουμε με άλλη δημοσίευσή μας.
Α. Προσχολική ηλικία
Αυτή είναι η κρίσιμη ηλικία όπου τα παιδιά εγκαθιστούν τις διατροφικές τους συνήθειες, συνεπώς οι γονείς οφείλουν να είναι πολύ προσεκτικοί και να συμβάλλουν με σοβαρότητα στην δημιουργία σωστών και υγιεινών συμπεριφορών.
Σε αυτή την ηλικία τα παιδιά έχουν την τάση να δείχνουν προτίμηση στις γλυκές και αλμυρές γεύσεις, και να αποστρέφονται τα πικρά και ξινά τρόφιμα. Οι γονείς όμως μπορούν να επηρεάσουν τις επιλογές των παιδιών, με συνεχή έκθεση και επαναλαμβανόμενες εμπειρίες, και εδώ ακριβώς είναι ο ρόλος τους.
Στα πρώτα χρόνια του παιδιού, λοιπόν, ο γονέας έχει άμεσο ρόλο στο να δημιουργήσει εμπειρίες που θα χτίσουν τις συνήθειες του παιδιού του, επειδή η προσχολική ηλικία είναι από τις πιο σπουδαίες περιόδους, καθώς τα παιδιά δύσκολα δέχονται νέες γεύσεις. Ο γονέας πρέπει να βοηθήσει παρέχοντας ποικιλία από θρεπτικά τρόφιμα, από νωρίς, όπως φρούτα και λαχανικά. Έτσι τα παιδιά τα αγαπούν σταδιακά και αρχίζουν να τρώνε περισσότερα από αυτά. Πρέπει όμως οι γονείς να προσέξουν πώς θα τα παρουσιάσουν στο παιδί. Να αποφεύγουν να τα πιέζουν, ειδικά στο θέμα της ποσότητας.
Οι γονείς επίσης πρέπει να ξέρουν το γιατί και να φροντίζουν για το πώς καταναλώνονται κάποια τρόφιμα. Ένα ευχάριστο περιβάλλον βοηθά περισσότερο στην αποδοχή τους.
Προειπώθηκε ότι οι γονείς αποτελούν το παράδειγμα των παιδιών, γι’ αυτό τα παιδιά συνήθως επιλέγουν να τρώνε αυτά που τρώνε οι γονείς. Αν ο γονέας τρώει παραπάνω από το κανονικό, τα παιδιά θα κάνουν το ίδιο και αυτή η συμπεριφορά θα οδηγήσει αργότερα σε παχυσαρκία.
Το βάρος των παιδιών προσχολικής ηλικίας επηρεάζουν επίσης τα τρόφιμα που υπάρχουν στο σπίτι και η δυνατότητα πρόσβασης σε αυτά,. Είναι σημαντικό το παιδί να βρίσκει μπροστά του μάλλον φρούτα και λαχανικά παρά μπισκοτάκια και σοκολάτες.
Επίσης, η φυσική δραστηριότητα αποτελεί βασικό κλειδί της ενεργειακής ισορροπίας. Βρέθηκε ότι τα παιδιά μητέρων που ασκούνταν, είχαν διπλάσια πιθανότητα να είναι και τα ίδια ενεργά, παρά τα παιδιά μητέρων που δεν ασκούνταν. Μελέτες έχουν δείξει ότι όσο περισσότερο χρόνο ξοδεύουν τα παιδιά σε δραστηριότητες έξω από το σπίτι, τόσο πιο ενεργά είναι. Πρέπει λοιπόν οι γονείς να ενθαρρύνουν τα παιδιά να παίζουν έξω από το σπίτι. Σε αυτό το σημείο δυστυχώς, υπάρχει το θέμα της ασφάλειας –ειδικά στα μεγάλα αστικά κέντρα– που πρέπει να αντιμετωπιστεί σοβαρά, όμως είναι σημαντικό τα παιδιά να είναι δραστήρια και να μην κάθονται όλη την ημέρα μπροστά στην τηλεόραση ή τον υπολογιστή.
Β. Σχολική ηλικία
Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, η ζωή τους επικεντρώνεται περισσότερο στο σχολείο και λιγότερο στην οικογένεια. Τότε είναι που αρχίζουν και δέχονται την επίδραση των συνομηλίκων τους, των διαφόρων ΜΜΕ και των δασκάλων τους. Καθώς τα παιδιά σε αυτήν την ηλικία μπαίνουν όλο και περισσότερο σε άλλα περιβάλλοντα, καθορίζουν μόνα τους την διατροφή τους. Οι γονείς όμως, μπορούν ακόμα και τώρα να επηρεάσουν τις συνήθειές τους.
Ένας τρόπος είναι να επιδιώκονται όλο και περισσότερα οικογενειακά γεύματα. Δυστυχώς ο αριθμός των οικογενειών που όλα τα μέλη κάθονται μαζί στο τραπέζι, τουλάχιστον σε ένα βασικό γεύμα μειώνονται όλο και περισσότερο. Αλλά είναι στο οικογενειακό τραπέζι όπου υπάρχει η δυνατότητα να γίνεται έλεγχος των τροφίμων που υπάρχουν σε αυτό, καθώς και πόσα και πώς καταναλώνονται.
Έρευνες έχουν δείξει ότι τα παιδιά που τρώνε τουλάχιστον ένα γεύμα την ημέρα μαζί με τους γονείς τους, έχουν καλύτερες διατροφικές συνήθειες. Οι ίδιες έρευνες όμως δείχνουν ότι τα παιδιά καθώς μεγαλώνουν τρώνε όλο και λιγότερο μαζί με τους γονείς τους.
Επίσης είναι σημαντικό να υπάρχει στο σπίτι εύκολη πρόσβαση σε φρούτα και λαχανικά. Και βέβαια οι γονείς πρέπει όχι μόνο να παρέχουν αυτά τα τρόφιμα, αλλά να τα καταναλώνουν και οι ίδιοι.
Μεγάλη σημασία παίζει επίσης η τηλεόραση και η άσκηση. Σε αυτήν την ηλικία τα παιδιά βλέπουν αρκετή τηλεόραση. Εδώ οι γονείς μπορούν να μειώσουν τις ώρες που βλέπουν αυτοί τηλεόραση και να ασχοληθούν περισσότερο με τα παιδιά τους, επιδιώκοντας φυσική δραστηριότητα, όντας και οι ίδιοι ενεργοί, και παρέχοντάς τους υποστήριξη. Αυτή η υποστήριξη μπορεί να έχει διάφορες μορφές: όπως είναι η ένταξή των παιδιών σε κάποια αθλητική ομάδα, η παρακολούθηση των παιδιών τους σε αγώνες και επίσης παίζοντας μαζί τους.
Επειδή στην προσχολική και στην σχολική ηλικία χτίζονται οι βασικές συνήθειες των παιδιών σας, μην χαλαρώνετε! Η συμβολή σας είναι μεγάλη!
Βιβλιογραφία:
· T. Baranowski and others, “Observations on Physical Activity in Physical Locations: Age, Gender, Ethnicity, and Month Effects,” Research Quarterly for Exercise and Sport 64, no. 2 (1993): 127–33
· J. F. Sallis and others, “Correlates of Physical Activity at Home in Mexican-American and Anglo-American Preschool Children,” Health Psychology 12, no. 5 (1993): 390–98.
· Gillman et al (2000) Family Dinner and Diet Quality Among Older Children and Adolescents, Arch Fam Med.9:235-240
· Lindsday AC et al (2006) The role of parents in preventing childhood obesity, Future Child., Spring, 16, 169 – 86
Οι γονείς, όσο και αν αρκετοί δεν το συνειδητοποιούν, αποτελούν το κλειδί για την δημιουργία περιβάλλοντος, όπου τα παιδιά θα μπορέσουν να υιοθετήσουν υγιεινές διατροφικές συνήθειες και σωστό τρόπο ζωής. Έχουν πάρα πολλούς τρόπους να επηρεάσουν τις διατροφικές συνήθειες των παιδιών τους, την φυσική δραστηριότητα, το σωματικό βάρος και γενικά την υγεία τους. Μερικοί από αυτούς τους τρόπους είναι: 1) η απόκτηση γνώσεων πάνω στην διατροφή, 2) η επιρροή στην επιλογή του φαγητού, την δομή του γεύματος και τις οικογενειακές διατροφικές συνήθειες, 3) η δημιουργία μοντέλου σωστής διατροφής, 4) το επίπεδο φυσικής δραστηριότητας που έχουν οι ίδιοι, και 5) η αποτροπή δημιουργίας συνηθειών όπως η μακρόχρονη τηλεθέαση μπροστά στην τηλεόραση. Έχουν την δυνατότητα να επέμβουν σε συγκεκριμένους τομείς της ζωής του παιδιού τους, οι οποίοι αργότερα θα διαμορφώσουν συνήθειες που τα παιδιά θα διατηρήσουν σε όλη τους την ζωή.
Ακριβώς επειδή ο ρόλος των γονέων στην προώθηση σωστών και υγιεινών συνηθειών είναι ιδιαίτερα σοβαρός, θα έπρεπε όλοι οι γονείς να ενημερώνονται για το πώς μπορούν να αντιμετωπίσουν ή και να προλάβουν το ζήτημα της παιδικής παχυσαρκίας. Όταν τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας υιοθετούν και υποστηρίζουν συμπεριφορές αντίθετες από αυτούς τους στόχους, είναι πολύ δύσκολο ακόμη και για έναν διαιτολόγο να βοηθήσει σε προβλήματα παιδικής παχυσαρκίας και κακών διατροφικών συνήθειών. Οι γονείς αποτελούν τα μοντέλα των παιδιών, και οι συνήθειες που υιοθετούν, μεταφέρονται και στα παιδιά τους. Οι γονείς λοιπόν αποτελούν το βασικό μέσο για την τροποποίηση αρνητικών συνηθειών των παιδιών τους.
Στο παρόν άρθρο εστιάζουμε ειδικότερα στην προσχολική και σχολική ηλικία, ενώ για τις υπόλοιπες θα επανέλθουμε με άλλη δημοσίευσή μας.
Α. Προσχολική ηλικία
Αυτή είναι η κρίσιμη ηλικία όπου τα παιδιά εγκαθιστούν τις διατροφικές τους συνήθειες, συνεπώς οι γονείς οφείλουν να είναι πολύ προσεκτικοί και να συμβάλλουν με σοβαρότητα στην δημιουργία σωστών και υγιεινών συμπεριφορών.
Σε αυτή την ηλικία τα παιδιά έχουν την τάση να δείχνουν προτίμηση στις γλυκές και αλμυρές γεύσεις, και να αποστρέφονται τα πικρά και ξινά τρόφιμα. Οι γονείς όμως μπορούν να επηρεάσουν τις επιλογές των παιδιών, με συνεχή έκθεση και επαναλαμβανόμενες εμπειρίες, και εδώ ακριβώς είναι ο ρόλος τους.
Στα πρώτα χρόνια του παιδιού, λοιπόν, ο γονέας έχει άμεσο ρόλο στο να δημιουργήσει εμπειρίες που θα χτίσουν τις συνήθειες του παιδιού του, επειδή η προσχολική ηλικία είναι από τις πιο σπουδαίες περιόδους, καθώς τα παιδιά δύσκολα δέχονται νέες γεύσεις. Ο γονέας πρέπει να βοηθήσει παρέχοντας ποικιλία από θρεπτικά τρόφιμα, από νωρίς, όπως φρούτα και λαχανικά. Έτσι τα παιδιά τα αγαπούν σταδιακά και αρχίζουν να τρώνε περισσότερα από αυτά. Πρέπει όμως οι γονείς να προσέξουν πώς θα τα παρουσιάσουν στο παιδί. Να αποφεύγουν να τα πιέζουν, ειδικά στο θέμα της ποσότητας.
Οι γονείς επίσης πρέπει να ξέρουν το γιατί και να φροντίζουν για το πώς καταναλώνονται κάποια τρόφιμα. Ένα ευχάριστο περιβάλλον βοηθά περισσότερο στην αποδοχή τους.
Προειπώθηκε ότι οι γονείς αποτελούν το παράδειγμα των παιδιών, γι’ αυτό τα παιδιά συνήθως επιλέγουν να τρώνε αυτά που τρώνε οι γονείς. Αν ο γονέας τρώει παραπάνω από το κανονικό, τα παιδιά θα κάνουν το ίδιο και αυτή η συμπεριφορά θα οδηγήσει αργότερα σε παχυσαρκία.
Το βάρος των παιδιών προσχολικής ηλικίας επηρεάζουν επίσης τα τρόφιμα που υπάρχουν στο σπίτι και η δυνατότητα πρόσβασης σε αυτά,. Είναι σημαντικό το παιδί να βρίσκει μπροστά του μάλλον φρούτα και λαχανικά παρά μπισκοτάκια και σοκολάτες.
Επίσης, η φυσική δραστηριότητα αποτελεί βασικό κλειδί της ενεργειακής ισορροπίας. Βρέθηκε ότι τα παιδιά μητέρων που ασκούνταν, είχαν διπλάσια πιθανότητα να είναι και τα ίδια ενεργά, παρά τα παιδιά μητέρων που δεν ασκούνταν. Μελέτες έχουν δείξει ότι όσο περισσότερο χρόνο ξοδεύουν τα παιδιά σε δραστηριότητες έξω από το σπίτι, τόσο πιο ενεργά είναι. Πρέπει λοιπόν οι γονείς να ενθαρρύνουν τα παιδιά να παίζουν έξω από το σπίτι. Σε αυτό το σημείο δυστυχώς, υπάρχει το θέμα της ασφάλειας –ειδικά στα μεγάλα αστικά κέντρα– που πρέπει να αντιμετωπιστεί σοβαρά, όμως είναι σημαντικό τα παιδιά να είναι δραστήρια και να μην κάθονται όλη την ημέρα μπροστά στην τηλεόραση ή τον υπολογιστή.
Β. Σχολική ηλικία
Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, η ζωή τους επικεντρώνεται περισσότερο στο σχολείο και λιγότερο στην οικογένεια. Τότε είναι που αρχίζουν και δέχονται την επίδραση των συνομηλίκων τους, των διαφόρων ΜΜΕ και των δασκάλων τους. Καθώς τα παιδιά σε αυτήν την ηλικία μπαίνουν όλο και περισσότερο σε άλλα περιβάλλοντα, καθορίζουν μόνα τους την διατροφή τους. Οι γονείς όμως, μπορούν ακόμα και τώρα να επηρεάσουν τις συνήθειές τους.
Ένας τρόπος είναι να επιδιώκονται όλο και περισσότερα οικογενειακά γεύματα. Δυστυχώς ο αριθμός των οικογενειών που όλα τα μέλη κάθονται μαζί στο τραπέζι, τουλάχιστον σε ένα βασικό γεύμα μειώνονται όλο και περισσότερο. Αλλά είναι στο οικογενειακό τραπέζι όπου υπάρχει η δυνατότητα να γίνεται έλεγχος των τροφίμων που υπάρχουν σε αυτό, καθώς και πόσα και πώς καταναλώνονται.
Έρευνες έχουν δείξει ότι τα παιδιά που τρώνε τουλάχιστον ένα γεύμα την ημέρα μαζί με τους γονείς τους, έχουν καλύτερες διατροφικές συνήθειες. Οι ίδιες έρευνες όμως δείχνουν ότι τα παιδιά καθώς μεγαλώνουν τρώνε όλο και λιγότερο μαζί με τους γονείς τους.
Επίσης είναι σημαντικό να υπάρχει στο σπίτι εύκολη πρόσβαση σε φρούτα και λαχανικά. Και βέβαια οι γονείς πρέπει όχι μόνο να παρέχουν αυτά τα τρόφιμα, αλλά να τα καταναλώνουν και οι ίδιοι.
Μεγάλη σημασία παίζει επίσης η τηλεόραση και η άσκηση. Σε αυτήν την ηλικία τα παιδιά βλέπουν αρκετή τηλεόραση. Εδώ οι γονείς μπορούν να μειώσουν τις ώρες που βλέπουν αυτοί τηλεόραση και να ασχοληθούν περισσότερο με τα παιδιά τους, επιδιώκοντας φυσική δραστηριότητα, όντας και οι ίδιοι ενεργοί, και παρέχοντάς τους υποστήριξη. Αυτή η υποστήριξη μπορεί να έχει διάφορες μορφές: όπως είναι η ένταξή των παιδιών σε κάποια αθλητική ομάδα, η παρακολούθηση των παιδιών τους σε αγώνες και επίσης παίζοντας μαζί τους.
Επειδή στην προσχολική και στην σχολική ηλικία χτίζονται οι βασικές συνήθειες των παιδιών σας, μην χαλαρώνετε! Η συμβολή σας είναι μεγάλη!
Βιβλιογραφία:
· T. Baranowski and others, “Observations on Physical Activity in Physical Locations: Age, Gender, Ethnicity, and Month Effects,” Research Quarterly for Exercise and Sport 64, no. 2 (1993): 127–33
· J. F. Sallis and others, “Correlates of Physical Activity at Home in Mexican-American and Anglo-American Preschool Children,” Health Psychology 12, no. 5 (1993): 390–98.
· Gillman et al (2000) Family Dinner and Diet Quality Among Older Children and Adolescents, Arch Fam Med.9:235-240
· Lindsday AC et al (2006) The role of parents in preventing childhood obesity, Future Child., Spring, 16, 169 – 86
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου